Autor: Tim Lambert
Toruń w średniowieczu
Toruń to historyczne miasto w Polsce. Słynie z licznych średniowiecznych budowli. Miasto Toruń zostało założone przez Krzyżaków (zakon niemieckich rycerzy, którzy władali częściami Morza Bałtyckiego). 28 grudnia 1233 roku Toruń otrzymał prawa miejskie (dokument przyznający mieszczanom określone prawa). W średniowieczu Toruń należał do Hanzy (związku portów niemieckich i bałtyckich, który dominował w handlu na Bałtyku i Morzu Północnym).
W średniowieczu Toruń prosperował. Towary transportowano do i z Torunia Wisłą. Od 1264 roku do miasta dołączono nową dzielnicę zwaną Nowym Miastem. Te dwie dzielnice, Stare Miasto i Nowe Miasto, znacznie się od siebie różniły. Stare Miasto zamieszkiwali bogaci kupcy, a Nowe Miasto – rzemieślnicy.
W 1239 roku do Torunia przybyli franciszkanie. (Zakonnicy byli jak mnisi, ale zamiast odizolować się od świata, wyruszali głosić kazania). W 1263 roku do Torunia przybył inny zakon zakonników – dominikanie.
W XIV wieku Toruń mógł liczyć 15 000 mieszkańców. Nam może się to wydawać mało, ale w średniowieczu miasta były znacznie mniejsze niż obecnie. Jak na ówczesne standardy, Toruń był dużym i ważnym miastem. W XIV wieku zbudowano Ratusz Staromiejski. W XIV wieku zbudowano również kościoły św. Jakuba i Mariacki. Jednak panowanie Krzyżaków zakończyło się w 1454 roku.
Jak większość średniowiecznych miast, Toruń był ufortyfikowany. Krzywa Wieża została zbudowana w XIV wieku. W XIII wieku Krzyżacy zbudowali w Toruniu zamek, który został zniszczony przez mieszczan, gdy stracili kontrolę nad miastem.
Najsłynniejszym synem Torunia był wielki astronom, który urodził się tam w 1473 roku.
Nowoczesny Toruń
W XVI wieku Europa ogarnęła reformacja protestancka. Toruń został podzielony między protestantów i katolików. Jednocześnie Toruń nadal był bogatym i ważnym miastem. W XVI i XVII wieku mógł liczyć nawet 20 000 mieszkańców.
W międzyczasie Szwedzi zdobyli Toruń w 1655 roku. Utrzymali go do 1658 roku.
Napięcia między niemieckimi protestantami a polskimi katolikami w Toruniu utrzymywały się do początku XVIII wieku. Ich kulminacją był tumult toruński w 1724 roku. Doszło do walk między katolikami a protestantami, w wyniku których stracono 12 protestantów.
W XVIII wieku Toruń podupadł, a jego ludność spadła. Ostatecznie w 1793 roku Toruń został zajęty przez Prusy. W latach 1807–1813 Toruń należał do Księstwa Warszawskiego, ale w 1815 roku Kongres Wiedeński potwierdził jego przynależność do Prus. Prusacy ufortyfikowali Toruń, ale miasto nadal miało mniejszą liczbę ludności niż w średniowieczu.
Pod koniec XIX wieku populacja Torunia ponownie gwałtownie wzrosła. W międzyczasie, w 1853 roku w Toruniu odsłonięto pomnik Mikołaja Kopernika. Kolej dotarła do Torunia w 1861 roku. Następnie, w 1891 roku, po ulicach Torunia zaczęły kursować tramwaje konne. W 1899 roku zostały one zastąpione tramwajami elektrycznymi.
W 1920 roku Toruń został włączony do odrodzonej Polski, a jego populacja nadal rosła. Jednak w 1939 roku Niemcy napadli na Polskę. W 1945 roku Toruń zdobyli Rosjanie. Również w 1945 roku powstał Uniwersytet Mikołaja Kopernika. Na szczęście zabytkowa zabudowa Torunia uniknęła zniszczeń wojennych.
Pod koniec XX wieku liczba mieszkańców Torunia stale rosła i w połowie lat 70. XX wieku osiągnęła 150 000. Muzeum Etnograficzne zostało założone w 1959 roku. W 1997 roku UNESCO wpisało toruńskie Stare Miasto na listę Światowego Dziedzictwa. W 2006 roku w Toruniu otwarto Muzeum Piernika. Następnie w 2008 roku otwarto Centrum Sztuki Współczesnej.
Dziś Toruń kwitnie. Turystyka jest ważną gałęzią gospodarki miasta. W 2025 roku Toruń liczył 199 000 mieszkańców.
